Seyirci avantajı, hakeme baskı… Bunlar ev sahibi ekip için avantaj mıdır? Bilim ne diyor? Buyrun cevabı… Sadece futbol ya da basketbol gibi takım sporları değil, tenis gibi bireysel sporlarda da ev sahibi olmak bir avantaj… Bakın son yapılan araştırmaya: Futbolda ev sahibi olan takımlar yüzde 67.4 oranında ‘maçı alıyorlar.’ Bu oran basketbol, tenis, hokey vs gibi sporlarda yüzde 55 ile yüzde 65 arasında değişiyor.
Kurallar aynı, top aynı, takımlar aynı… O zaman ev sahibi olmak nasıl avantaj oluşturuyor? Bunun birçok nedeni var:
KALABALIK ETKİSİ
Bir stat düşünün. Binlerce insan sizin isminizi bağırıyor. Topa her vuruşunuzda alkışlıyor, lehinize tezahürat yapıyor. Bir de kendinizi rakibin yerine koyun. O kalabalık sizin için bağırmıyor, sahada ‘tek başınasınız.’ Farklı his değil mi? Hoş, aranızdan bazıları “Olur mu, sporcu dediğin işine konsantre olur, kalabalığı duymaz” da diyebilirsiniz? Peki gerçekten öyle midir?
Değildir. “Kalabalık etkisi” ev sahibi sporcu için önemlidir. Seyirci sayısı ve desteği sporcunun performansını artırır. Binlerce kişinin lehte tezahüratı, sporcunun özgüvenini artırır; yapabileceğinin en üstünü göstermesini sağlar. Tersine de işleyen durumlar olur: Diyelim ki takım o gün bekleneni veremiyor ve seyirci ‘homundanmaya’ başladı… Bu durum da takımı kendine getirir ve ‘en iyi performansı’ göstermesi için teşvik eder. Kısaca “kalabalık etkisi” önemlidir.
HAKEMİ ETKİ ALTINA ALMAK
Ev sahibi takımın taraftarı her zaman bir kişiyi hedef tahtasına koyar: Hakemi! Lehte ya da aleyhteki sloganlar, hakemin ev sahibi takıma karşı ‘hoşgörülü’ olması için baskı yapar. Hakemler de ev sahibi ekibe daha az faul çalar; onlara daha fazla frikik verir.
SEYAHAT VE AŞİNALIK ETKİLERİ
Uzun yol seyahatleri sporcuyu fiziksel v psikolojik olarak yorar. Özellikle Dünya Kupaları gibi organizasyonlar için yapılan kıtalararası, farklı zaman dilimlerine yapılan yolculuklarda bu görülmüştür… Ev sahibi takımının oyuncuları ise ‘kendi konfor alanı’ndadır. Haftaiçi antreman, uyku ya da başka bir düzeni bozulmamıştır maç öncesi… ‘Seyahat etkisi’ de ev sahibi takımı lehine puandır.
SPACEMAG TÜRKİYE’Yİ TAKİP ETMEK İÇİN TIKLAYIN: TWİTTER, instagram, YOUTUBE, LinkedIN, FACEBOOK, PİNTEREST
Ve ‘aşinalık etkisi.’ Ev sahibi takımın oyuncularının sahaya, tribüne, iklime olan aşinalığı da bir avantajdır. Deplasman takımı oyuncuları için gündüz maçlarında Güneş’in yeri, rüzgarın yönü; akşam maçlarında da ışıklandırma bile bir bilinmezdir.
‘BÖLGESEL’ ETKEN VE TESTOSTERON
Tüm hayvanlar bulunduğu bölgeyi, yeri, düşmanlarına karşı korur… Bu bir içgüdüdür. Bu savunmacı tepkinin nedeni ise yüksek testosteron salınımından kaynaklanır. Şempanzeler ve fareler üzerinde yapılan bir deneyde; kendi “bölgeleri”nde bilmedikleri bir yerdekinden daha fazla testosteron salgıladıkları görüldü.
Psikolog Nick Neave ve Sandy Wolfson bu araştırmayı şöyle okuyorlar: “Testosterondaki artış hayvanlara özel olmayabilir; ev sahibi takım oyuncuları da yaşıyorlar. Bu nedenle daha agresif oynarlar, daha fazla risk alırlar.”
HİÇ DEZAVANTAJ SAĞLAMAZ MI?
Kalabalıkların tezahüratı hep mi olumlu yönde etkiler performansı? Hiç tersi olmaz mı? Bazı noktalarda evet… Başarıdan başarısızlığa iter; sporcunun aşırı temkinli olmasına neden olabilir. Nedeni kortizoldur (Stres hormonu). Galibiyet kaçınılmaz bile görünse, bazı durumlarda kortizol sporcunun performansının düşmesine neden olabilir.
O nedenle… Özet şudur: Ev sahibi takımın avantajları vardır. Ancak bu avantajları galibiyete döndürmek sporcunun ne kadar sakin kaldığına bağlıdır. Sakin kalırsa kortizol oranı düşer; yukarıda saydığımız etkilerle başarı gelir.
NBA’DEKİ ORAN YÜZDE 62.7
Baştaki rakamları biraz açarak haberimizi bitirelim:
- Futbolda ev sahibi takımlar yüzde 67.4 oranında kazanıyor.
- Basketbol… NBA takımları, kendi evlerinde oynadıkları maçların yüzde 62.7’sini kazanıyor.
- Kriket takımlarında bu oran yüzde 60.1.
- Amerikan Ulusal Hokey Ligi’nde maçların 59’unu ev sahibi takımlar kazanıyor.
- Amerikan futbolunda bu oran yüzde 57.6.
Çeviri: Science ABC
BAĞLANTILI HABER VE MAKALELER: MARS’TA EN İYİ HANGİ SPOR YAPILIR?
