16 yıllık çalışma… Tam 265 bin galaksiyi görüntüledi… NASA, 7500 farklı kareyi tek bir görüntüledi mozaikledi… Sonuçta Hubble Uzay Teleskopu evrenin panoramasını gözler önüne serdi. NASA uzmanları “Kolaj görüntüye dikkatle bakın. Çünkü her nokta bir galaksi… Dahası bu fotoğraf evrenin tarihini gösteriyor. Çünkü görüntüde yaşı 13.5 milyar yıl olan galaksi de var. Yani Big Bang’den 500 milyon yıl sonra oluşan ilk galaksi” diye konuşuyor. Haydi o zaman evrenin en geniş panoramik görüntüsünü bize ulaştıran emektar teleskopumuz tanıyalım…
ig
İsmini 1889’da doğan, 1953’te ölen Amerikalı bilim insanı Edwin P. Hubble’dan alır. 1923 yılında Andromeda’nın Samanyolu’ndan binlerce ışık yılı uzağında olduğunu söyleyen Hubble, 1929 yılında ortaya attığı “Galaksiler birbirinden uzaklaşıyor” teziyle evrenin genişlediğini dile getirip Büyük Patlama teorisinin fikir babası olmuştur.
Hubble Teleskopu’nun ‘görev tanımı’ ise 1946 yılına yani NASA’nın kuruluşundan 10 yıl öncesine dayanıyor. Astrofizikçi Lyman Spitzer Jr. Dünya’nın yörüngesine oturtulacak bir teleskopun ‘etrafı’ görüntüleyebileceğini dile getirmişti. NASA 1966 ile 1972 yılları arası 4 uydu fırlatsa da Spitzer Jr. “Daha büyük bir teleskop yapılmalı” diyerek dönemin ABD hükümetine baskı yaptı ve ‘Hubble’ın yolunu açtı… Takvimler 1977’yi gösterdiğinde ABD Kongresi, Hubble’ın bütçesini onayladı.
Hubble Programı 1986 yılında 7 astronotun ölümüne neden olan Challenger faciası yüzünden büyük darbe yedi. NASA, programa verdi. 24 Nisan 1990’da STS-31 görevi kapsamında Hubble, uzay mekiği Discovery ile fırlatıldı, 1 gün sonra da başarı ile yörüngeye oturdu. Aynı yılın 20 Mayıs’ında ilk fotoğrafı gönderdi… Ve göndermesiyle birlikte ‘hata’ ortaya çıktı. Teleskopun dev merceği yerçekimsiz ortama ulaşınca büzüşüp başka bir şekil alınca görüntü ‘miyoplaşmıştı…’ İş bu nedenle ilk olarak Aralık 1993’te tamir edilen Hubble, Şubat 1997, Aralık 1999, Şubat 2002 ve Mayıs 2009’da 4 kez daha tamirat gördü.
Hubble bir otobüs boyutunda… Eni 13.2 metre… Ağırlığı ise 12.2 ton… Yani yaklaşık 2 fil kadar.
95 dakikada bir yörüngeyi turluyor.
Hızı: 27 bin 300 kilometre.
Her hafta Dünya’ya 140 gigabit bilgi gönderiyor.
Enerji kaynağı: Güneş… İki büyük aynası bulunmaktadır.
Hubble grinin tonlarında fotoğraflar çeker, NASA uzmanları ham görüntüleri filtrelerle renklendirir.
Hubble’ın görüntüleme sistemi sağlıkta da dev bir adımın atılmasına neden oldu. Bu sistem göğüs kanserini teşhis eden teknolojiye katkıda bulundu.
Her gün Dünya etrafını 15 kez dönen Hubble hakkında bugüne kadar 14 binin üzerinde bilimsel makale yazılmıştır. Bu bir uzay cihazı adına yazılan en büyük bilimsel makale sayısıdır.
Şimdi sıkı durun: Hubble’ı siz de yönetebilir, teleskopla evreni görüntüleyebilirsiniz! Her yıl John Hopkins Üniversitesi’nin Uzay Teleskop Bilimleri Enstitüsü ‘insanoğlu’na “Buyrun gelin” çağrısı yapıyor. Başvuru için kısıtlama yok, herkes başvurabilir. Ancak ‘astronomlar arasındaki rekabet’ oldukça sert geçiyor diyebiliriz. Başvuranların ancak 5’te 1’inin gerekli işlemleri yerine getirebilip Hubble’ın kontrol masasına geçebiliyor.
“Ha bugün ha yarın okyanusa düşürülecek” diye hemen hemen her yıl hakkında spekülasyonlar çıkan Hubble görevini 2021’de bırakacak. Yerini 9 milyar dolara mal olan James Webb Uzay Teleskopu’na bırakacak.
2011 itibariyle Dünya yörüngesinde 5 milyar km yol kateden Hubble, görev süresi dolduğunda Dünya’dan Neptün’e gidip gelmiş kadar yol kat etmiş olacak.
Bir saç kurutucusunun 1500 watt harcadığını düşünürsek, Hubble’ın 2800 wattlık kullanımı onu ‘enerji dostu’ kılmaktadır.
Kaynak: History Channel, Arizona Üniversitesi, Hubble Resmi Sitesi, James Webb Resmi Sitesi
