SSCB (Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği) 21 Şubat 1969’da denediği ilk girişimden sonra, 1969 yılının Temmuz ayında Amerikalı astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin’in Ay’da yürümesinden tam 17 gün önce dev roketi N1’i ikinci kez Ay’a göndermeyi denedi. Ancak yine başarılı olamadı.
Popular Mechanics’in haberine göre, SSCB’nin Ay’a kozmonotlarını çıkaracak gemisini Uzay’a fırlatması için tasarlanan ve çok yüksek güçlü roket motoruna sahip N1 için gerekli bütçe ve ekipmanlar Kremlin tarafından sağlanmıyordu. Özellikle Dünya’nın yörüngesinde ve uzayda başarılan ilklerden sonra, SSCB yönetimi dinlenme dönemine geçmişti. ABD ise, Soğuk Savaş dönemindeki yarışın yoğun yaşandığı bu yıllarda, SSCB’ni aksine öne geçmek için her türlü ihtiyacı karşılıyordu.
POLİTİK DESTEK GELDİĞİNDE İŞ İŞTEN GEÇMİŞTİ
N1’in yakıtı ve dizaynı konusunda oluşan teknik anlaşmazlıklar Sovyetler’in Ay programını ciddi şekilde geriye düşmesine sebep oldu. Bir de üstüne N1’in mühendislerinin gerekli politik desteği ancak 1964 yılında alabilmesi ABD ile girilen yarışta SSCB’nin daha başlamadan yarışı kaybetmesine yol açtı..
COĞRAFİ ŞARTLAR DA ETKİLEDİ
SSCB, N1’in üretim sürecinde gerekli malzemeyi bulamadığı için birçok zorlukla karşılaşırken bir coğrafi zorluklarla uğraştı Örneğin N1’in Ay’a yollanacağı yer Kazakistan’ın Tyuratam adı verilen, Moskova-Taşkent arasında bulunan ve denizden uzak kalan bir yerdi. Bu da N1’nin yardımcı roketlerinin SSCB ordusu tarafından Kazakistan’nın zorlu coğrafi şartlarında taşınması demekti.
ASIL SORUN İTİCİ GÜÇTÜ
Ancak N1’deki asıl sorun itici güç sistemindeydi. Zaman ve bütçe eksikliğinden N1’e sadece 24 dev motor rokete konabildi. Daha sonra 30 motorla bile başarılamayan görevin 24 motorla başarılması zaten imkansızdı gibiydi.
İKİ KEZ DAHA BAŞARISIZ OLDU
İkinci kez 3 Temmuz 1969 akşamı fırlatılan ve başarısız olan N1, SSCB’de “Günün birinde Rus Kozmonotlar Ay’a çıkabilecek mi?” sorusunun doğmasına yol açtı. ABD’nin Ay’a çıkışından sonra da 2 kez daha fırlatılan ve başarısız olan N1 roketini Ay’a gönderme projesi Kremlin yönetimi tarafından 1974 yılında sonlandırdı.
N1’in Bu gizli görevİ hakkında daha önce hiçbir Rus yetkili resmi açıklama yapmadı. Ancak tarihçiler yıllardır Rusya’nın Ay’a kozmonot gönderememesi hakkında tartışmaya devam ediyor.
RUSYA’NIN UZAYDA BAŞARDIĞI İLK’LERDEN BAZILARI
– Dünya yörüngesine ilk canlı taşıma görevi (Sputnik- 2- köpek Layka)
– Dünya yörüngesinde ilk insan (Vostok – 1- Kozmonot Yuri Gagarin)
– Uzay ve yörüngedeki ilk kadın (Vostok – 6- Kozmonot Valentina Tereşkova)
– İlk uzay yürüyüşü (Voskhod – 2- Kozmonot Aleksey Leonov)
– Uzayda yürüyen ilk kadın (Kozmonot Svetlana Savitskaya)
FOTOĞRAF: VİKİPEDİ
