Dünya’da çiftçilerin bilinen sorunlarındandır doğru dürüst sulama teknikleri. Bitkilere gerekli olan besini sağlayabilmek için yıllardır kafa patlattıkları aşikar. Bu konu uzayda da engel teşkil ediyor.
Ancak ABD Uzay ve Havacılık Dairesi NASA öyle kararlı ki, Bitki Sulama Yönetimi (PWM) Projesi tamamlandıktan sonra uzayda bitki yetiştirme ve gerekli su katmanın en etkili yöntemini saptamaya bir adım daha yaklaşılmış olacak.
Bu proje, Ay ve Mars’a yapılacak uzun süreli yolculuklarda astronotların nasıl besleneceğini inceleyen araştırmanın bir parçası. Uzayda haftalar, aylar hatta yıllar geçirecekleri için bu sürede ne yiyecekleri haliyle başlı başına bir araştırma konusu.
BAĞLANTILI HABER: “AY’A SPERM GÖNDERİP ORADA SAKLAYALIM”
PWM Bitki Sulama Yönetimi Projesi’nde çalışan bilim insanı Tyler Hatch şöyle diyor: “NASA geçmişte uzayda bitki yetiştirmenin makul bir gıda kaynağı sağlama yöntemi olduğunu göstermişti. Bahçecilik açısından bakarsak, evet mümkün.”
Daha önceki projelerde araştırmacılar sıfır yerçekiminde bitkinin köküne gerekli havalandırma ve sulama sağlamanın zorlu bir iş olduğunu buldular.
ÇIPLAK GÖZLE GÖRÜLÜYOR
Hatch ve ekibi, NASA Kennedy Uzay Merkezi’ndeki bitki biyologları ile birlikte Uluslararası Uzay İstasyonu’nda bitki yetiştirirken ortaya çıkan sorunları ve bitkilerin nelere ihtiyaç duyduklarını belirlemeye çalıştılar.
Araştırmacılar bitkinin yaşam döngüsü süresince su sevkiyatını nasıl yapacaklarına odaklandılar ve suyun bitkinin kök bölgesine ulaşması için iki ana yolu incelediler. İlki geleneksel bir yöntem olan toprak yolu ile sulama, diğeri ise hidroponi yani suda bitki yetiştirme; ikincisinde toprak yok ve bitki direkt suyun içine oturtuluyor.
BAĞLANTILI HABER: UZAYDA BİTKİDEN İLAÇ YAPILACAK
Ekip bu proje sürecinde kullanılmak üzere, yapay- simüle edilmiş- bitkiler geliştirdiler. Canlı bitki kullanmak oldukça meşakkatli olacağından- özellikle raf ömürlerinin süresi yüzünden- keçe, köpük ve sünger kullanmak yoluyla canlı bir bitkinin kök sistemi ve buharlaşma oranını kopyalayıp yapay bitki üretmeye çalıştılar.
Bu yolla gerçek bitki kullanmaya gerek kalmadı.
Deneyi yaparken, Dünya’dakine benzer bitki koşullarını gerekli besin ve şeker içeren meyve suyu sağladı. Ayrıca, bitkinin renkli meyve suyunu absorbe ederken çıplak gözle de görülebilmesi bir avantaj sağladı denilebilir.
Veri toplama deneyin görsel tarafını ve bitkilerin meyve suyunu ne kadar çabuk absorbe ettiğine odaklandı. PWM süreci uzay istasyonunda kameralar ile kaydedildi.
BAĞLANTILI HABER: BİTKİLER GERGİN OLDUKLARINDA ÇIĞLIK ATAR!
Şubat sonu tamamlanan ilk uzay istasyonu operasyonlarının ardından PWM Bitki Sulama Yönetimi projesi son tekrarları Nisan ayında tamamladı. Ekip önemli veriler topladı ve gelecekte daha fazla test yapmayı umuyor.
Bu deneylerin başarıyla tamamlanmasının ardından Hatch şu sözleri paylaşmış:
“Gelecekte astranotların besin stoklarında etkili olacak bu deneyi uzayda gerçekleştirmek oldukça tatminkardı. Diğer yandan deneyi bir yıla sığdırabilmek ve veriyi yine bu kısa sürede toplamak da olağanüstü bir fırsattı.”
SPACEMAG TÜRKİYE’Yİ TAKİP ETMEK İÇİN TIKLAYIN: TWİTTER, instagram, YOUTUBE, LinkedIN, FACEBOOK, PİNTEREST
