Home BİLİYOR MUSUN? EVREN, SON KARA DELİK ÖLDÜĞÜNDE SON BULACAK
BİLİYOR MUSUN? - DIŞ UZAY - 17 Mayıs 2019

EVREN, SON KARA DELİK ÖLDÜĞÜNDE SON BULACAK

Ünlü bilim yayını How The Universe Works (Evrenin İşleyişi) 2019 serisinde “Evrenin Sonu Nasıl ve Ne Zaman Olacak?” sorusuna cevap aradı.

45 dakikalık özel yayın için teorik fizikçi-fütürist Michio Kaku, California Institute of Technology’de araştırma profesörü Sean Carroll, gökbilimci-yazar Phil Plait, astrofizikçi Hakeem Oluseyi ve NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi’ndeki Bilim İletişim Direktör Yardımcısı Michelle Thaller bir araya gelip evrenin sonuyla ilgili yapılan çalışmaları anlattı.

İşte evrenin, bir faz değişimi yaşamaması durumunda başına gelecekler:

karanlık enerji - dark energy

Evren şu an kusursuz durumda. Yerçekimi galaksileri bir arada tutuyor ve yeterince karanlık enerjiyle de evrenin genişlemesi devam edecek. Ama evren bölünüp ayrılmayacak.

Bilim insanları evrenin nasıl sonlanacağını artık biliyor: Geçen 30 yıl bu konu tartışılırdı ancak artık evrenin Büyük Donma ile sonlanacağı düşünülüyor.

Büyük Donma’da olacak şey karanlık enerjinin birleştirip ayıracağı… Sonunda aynı kalmaya devam edecekler. Ama yıldızlar zamanla solmaya başlayacak.

Güneş ve gökyüzündeki her yıldız nükleer enerji sayesinde yanmaya devam ediyor. Gaz sonunda tükenecek ve yıldızlar yanmayı bırakacak ve tükenecekler.

Orta büyüklükteki yıldızlar, örneğin Güneş de sonunda ölecek. Hidrojen bittiğinde yıldız şu an olduğunun 200 katı şişecek. Artık yıldızın hidrojeni olmadığı için kırmızı bir kütleye dönecek. Kırmızı büyük yıldızlar kendi gezegenlerini de yok edecekler.

Yakıtları tükendiğinde yıldızlar yerçekimine yenik düşecek ve küçülmeye başlayacak. Yoğun madde topları olarak birkaç bin km ileriye hareket edecekler.

Daha sonra soğuyup kara deliğe dönüşmeden önce 10 milyar yıl boyunca sıcak kalacaklar.

Ardından da elmas gibi sıkışmış karbon kütlelerine dönecekler. Böylece evrendeki en büyük yıldızlar bile ölmüş olacak.

Mavi yıldızlar ölecek, Güneş de bitecek. Sadece evrendeki en küçük ve hafif yıldızlar olan ve daha az yakıt harcayan kırmızı yıldızlar kalacak. 10 trilyon yıl sonra, onların da yakıtı tükenecek.

Kara delikler ölü yıldızların kalıntılarıdır. Yıldızlar ölünce yerlerinde soğuk hava bulutları ve toz bırakırlar. Her galakside mutlaka kara delikler ve onları takip eden küçük yörüngeler olur. Kara delikler evrenin hayaletleri gibidir.

Zombi galaksiler, kara delikler olarak yaşamaya devam edecek. Daha sonra yıldızların kalanları da ölecek. Ve hepsi kara delik olacak. Her biri, birbirini yiyecek ve kara delikler gittikçe büyüyecek ve sonra kocaman kara delikler olacak.

Evren hâlâ dinamik bir şekilde hayatına deva ederken kara delikler de milyonlarca yıl boyunca büyümeye devam edecekler. Madde bu şekilde kara deliğe çekildikçe protonlar ölecek, madde de yaşayamaz hale gelecek.

Her şey sonunda kara deliğe dönüşecek. Bilim insanları kara deliklerin ölümsüz olduğunu düşünüyor. Ama onlar bile sonunda ölecek. Zaman tahmini çok zor, belki katrilyonlarca yıl sonra olacak. Ama sonunda her şey kara deliğe dönüşecek.

Her şey gittikçe küçülecek ve sonra…  yok olacak. Evren, son kara delik de öldüğünde son bulacak. Hiçbir şey ortada kalmayacak. Her şey bir ışığın içinde kaybolacak. O son ışık evrenin tarihinin sonunu getirecek.

(Fotoğraflar ve illüstrasyonlar NASA’nın internet sitesinden alınmıştır.)