Bu soruların cevaplarına adım adım yaklaşan bilimadamları, 2020’de Geniş Sinoptik Araştırma Teleskobu’nun devreye girmesiyle 2030’a kadar onlarca benzer obje ile tanışmayı umuyor.
Güneş Sistemi’miz içinde o kadar çok asteroit, kuyrukluyıldız, gezegen ve birçok uydu birbiriyle yerçekimsel bir iletişim içinde… Kimileri yörüngelere giriyor, kimileri ise tekme yemiş gibi tamamen sistemden dışarı atılıyor.
YILDIZLARARASI İKİ ZİYARETÇİ
Son yıllarda Güneş Sistemi’miz dışında oluşmuş olduğuna karar verilen iki nesneye rastlandı; ilki Oumuamua ve ikincisi Borisov.
BAĞLANTILI HABER: OUMUAMUA 2: BU KUYRUKLUYILDIZ BİZİM İKİNCİ YILDIZLARARASI MİSAFİRİMİZ!
Güneş’e yakın herhangi bir obje görürsek kaliteli bir gözlemle yörüngesel parametrelerini bulabiliriz. Bunlar bağımlı veya bağımsız olabilir, diğer nesnelerin yerçekimsel çekimi hızlarını etkilerse hafif bağımsız bir orbitle karşılaşılabilir.
Parametrelerle açıklamaya kalkarsak buna bir orbit, dış merkezliğinden konuşarak başlayabiliriz. Herhangi bir orbitin 4 olasılığı şunlar:
- ε = 0 dairesel
- 0 < ε < 1 elips
- ε = 1 parabolik
- ε > 1 hiperbolik
Güneş Sistemi’mizde görülmüş objelerin dış merkezliği en yüksek olanı. Ne hiperbolik ne de Güneş Sistemi ile bağlantılı sayılır ama çekimsel olarak Jüpiter tarafından atılmış olduğu öne sürülüyor ε =1.057.
Jüpiter tarafından atılmamış kuyrukluyıldız benzeri objelerle kısıtlarsak, kendimizi o zaman görülmüş bir diğer maksimum dışmerkezliği de ε =1.000009.
HIZINDAN ANLAŞILDI: OLUŞTUĞU YER SAMANYOLU
2017’den sonra bu rakamlar belirgin olarak değişti.
Oumuamua ε =1.19 dış merkezliği sahibi, hızı 26.3 km/s.
Güneş Sistemi’nde her neresinde oluşmuş olursa olsun, hangi yerçekimsel etkileşime maruz kalırsa kalsın, hiçbir obje doğal olarak bu hıza ulaşamaz. Samanyolu’nda başka bir bölgede oluşmuş olmalı. Güneş Sistemi’ni terketmeden önce yapılan ışık ölçümleri sırasında gaz boşaltma deliline rastlamadılar. Ne bir kuyruk, ne bir çizgi, ne de uçucu maddelerin bıraktığı moleküler bir iz…
İki futbol sahası boyutlarında ve daha önce görülen objelerden çok farklı. Yuvarlanarak hareket ediyor.
400 BİN, BELKİ MİLYONLARCA YILDIR DOLAŞIYOR
Kökeni bilinmiyor, fakat eğer tahmin edilen en yakın yıldız sisteminden geldiği varsayılırsa en az 400,000 yıldır dolaşıyor. Eğer farklı bir yerden geldiyse, o zaman milyonlar hatta milyarlarca yıldır dolaşıyor olması da mümkün. Bu arada ortaya atılan fikirler çok ama en ilginci Oumuamua’yı bize uzaylıların yolladığı bir gemi olma fikri!
BAĞLANTILI HABER: KAİNATIN EN FOTOJENİK (!) KUYRUKLU YILDIZI
Kırmızıya yakın renkte ama yüzeyi az oranda ışık yansıtıyor. Puro gibi bir şekle sahip.
Tam sorular içinde yüzerken ve başka örneği olmayan bu objeye takılmışken, doğa Ağustos 2019’da bize ikinci bilinen yabancı yıldızı gönderdi.
Astronomlar beklediklerinden çok daha fazla muhteşem bir örneğe kavuştu.
Oumuama ile karşılaştırabilecekleri bu ikinci yıldızlararası yabancı yıldızın adı 2I/Borisov.
Karşılaştırmaya hemen başlarsak:
- Borisov öncelikle Oumuamua’dan çok daha etkileyici…
- Çok daha egzantrik ve dış merkezli ( ε = 3.35 bu rakam diğer objelerin neredeyse 3 katı)…
- Çok daha büyük (6 km nükleer çaplı)…
- Kuyrukluyıldız gibi bir görüntüsü var ve etrafında şeffaf bir kuyrukyıldız saçına sahip, ve bu saçtan daha uzun bir kuyruğu var. Ayrıca siyanür ve diatomik karbon gazı zengini…
- Daha önce gözlenen kuyrukluyıldızlara çok benziyor ve Güneş Sistemi’nden gelen objelere dair belirlenmiş tüm özelliklere sahip ve Oumuamua’dan farklı. Yani bu kalıba kesinlikle oturuyor.
BORİSOV 290 MİLYON KM YAKINIMIZDAN GEÇTİ
Borisov ve Oumuamua’nın kökeni hala bir bilinmeyen ama her ikisinin de özellikleri ve oluşumları birbirlerinden çok farklı.
Şu an en önemli şey Oumuamua’nın bilimsel hikayesi artık mazide kaldı, Borisov’unki yeni yeni şekilleniyor. Oumuamua Güneş Sistemi’nden çıkarken yakalandı ama Borisov henüz daha yaklaşmakta ve astronomlar hazır şekilde bekliyor.
Kırımlı amatör astronom Gennady Borisov’un 30 Ağustos 2019’da keşfettiği ve bu nedenle 2I/Borisov ismi verilen Güneş Sistemi dışından gelen ziyaretçi, Hubble Teleskopu tarafından görüntülendi. Soldaki ilk fotoğrafta Borisov Dünya’ya 327 milyon km mesafeden geçiyor. Borisov, Dünya’ya en yakın geçtiğimiz haftasonu 290 milyon km mesafeden geçti. Çapının 1 km’den az olduğu tahmin ediliyor.
BAĞLANTILI HABER: YILDIZLARARASI KUYRUKLUYILDIZI EV YAPIMI TELESKOPLA KEŞFETMİŞ!
