Home DIŞ UZAY KARA DELİKTEN FIRLAYAN YILDIZIN HIZI SAATTE 6 MİLYON KM
DIŞ UZAY - 17 Kasım 2019

KARA DELİKTEN FIRLAYAN YILDIZIN HIZI SAATTE 6 MİLYON KM

Samanyolu Galaksisi'nin merkezindeki kara delikten fırlayan yıldız evrende hızla uçuyor. Galaksiden çıktı mı, artık dönüşü yok.

Saggitarius A*… Samanyolu Galaksisi’nin göbeğindeki süper kütleli kara delik… Sagittarius ve Scorpius takımyıldızlarının sınırının yanında yer alıyor… Bilim insanları, kara deliklerle ilgili bilgi toplamak için tam 20 yıldır Saggitarius A*’yı teleskoplarla izliyor… Başladığımız bu bilgiyi bir kenara koyalım, devam edelim…
Carnegie Mellon Üniversitesi uzmanları Samanyolu Galaksisi’nde hızla ilerleyen bir yıldız keşfetti. S5-HVS1 adını verdiler. Dünya’nın 29.000 ışık yılı uzaktan geçiyordu. Ama bir gariplik vardı. Diğer tüm yıldızlardan 10 kat hızlıydı. Dahası hızı ölçüldü… Saatte tam 6 milyon kilometre hızla gidiyordu. O kadar hızlı uçuyor ki, galaksiden çıkmasına az kalmıştı ve çıkar çıkmaz geri dönüşü de mümkün olmayacaktı.

İNSANIN İKİ AYAĞINA KALKTIĞI DÖNEMDE PÜSKÜRTÜLDÜ!

Uzmanlar filmi geri sardı. Ve yıldızın geldiği yere ulaştı… Başladığı noktaya kadar izini süren astronomlar Samanyolu’nun ortasına kadar geldiler… Burada var olduğu bilinen tek şey Sagittarius A*’ydı, yani kara delik! Başlangıç noktası ise 5 milyon yıl kadar önceydi… İnsanoğlu daha iki ayağı üzerinde yeni yeni yürümeye başlıyordu ki, kara delik bu yıldızı binlerce kilometre hızla püskürtmüştü… 
Yıldız başlangıçta ikili sistemin bir parçasıydı fakat iki yıldız Sagittarius A bölgesine aşırı yaklaşınca kendilerini karadelik etrafındaki yoğun yerçekimi ortamında buldular. Çiftin birini karadelik yuttu ve yeni bulunan bu diğeri ise ortamdan müthiş bir hızla fırlatıp atıldı; bu sürecin adı Hills Mekanizması olarak bilinir. Fakat daha önce Hills Mekanizması hiç bu kadar net bir gösteriyle ispatlanmamıştı.

BU HIZDA, BU KADAR YAKINDA… İLK KEZ OLUYOR

S5-HVS1 yıldızının fırlatılışı… (İllüstrasyon: Swinburne Astronomy Productions)
Kara delikten atılan yıldız… Bu fikir, gök bilimcileri heyecanlandırdı. Tuhaf diyarlardan gelmiş bir ziyaretçi olarak tanımlanan bu yıldızın bize Samanyolu’ndan oldukça hızla yakınlaştığı keşfedildi. Carnegie Mellon Üniversitesi tarafından ilk önce Grus (Turna) Takımyıldızı’nda farkına varılan yıldızın, galaksimizdeki diğer yıldızlardan on kat daha hızla uçtuğu gözlenir gözlenmez daha fazla bilgi için çalışmalara başlandı. Öyle süratli ilerliyor ki, galaksiden bir çıktı mı, bir daha dönmesi mümkün olmayacak. 
Oxford Üniversitesi’nden Douglas Boubert, buna benzer yüksek hızlı yıldızların 20 yıl önce görüldüğünü ve gökbilimciler için günümüze kadar sırrını korumaya devam ettiğini söyledi. Bu yıldızın türünün ilk örneği olma sebebi daha önce bu hızda ve bize bu kadar yakın hiçbir benzerinin görülmemesi…

“ŞÜPHELİYDİK, KANITLAMAK HEYECAN VERİCİ”

Carnegie Mellon Üniversitesi McWilliams Kozmoloji Merkezi üyesi Sergey Koposov, araştırma kaleme almayı yapmayı üstlendiğinde böylesine hızlı bir yıldızla galaktik merkezi arasında daha önce hiç buna benzer, açık ve kesin bir bağlantı yapılmadığını söyledi ve ekledi: “Uzun zamandır kara delikten hızla çıkabilecek yıldızlardan şüpheliydik ve bunun kanıtlanması müthiş heyecan verici.” 
Princeton Üniversitesi’nden Ting Li de buluşu şöyle tanımladı: “Bizim yaşadığımız çevreden çok farklı, galaktik merkezde oluşan, tuhaf diyarlardan gelen ziyaretçi dediğimiz bu yıldızı görebilmek çok özel bir şey.”