Bilim insanları, Dünya’daki en eski maddeyi tespit etti: Yıldıztozu gezegenimize yarı yüzyıl kadar önce çarpan oldukça büyük bir meteorun içinde saklı…
Bu yıldızlararası toz presolar (Güneş öncesi) taneciklerden oluşuyor ve evrene ölmekte olan bazı yıldızların hayatlarının son evrelerinde püskürtülerek geldiler.
1969’DA AVUSTRALYA’YA DÜŞTÜ
Bu tozun bir kısmı, Dünya’ya Murchison meteoritini üreten bir asteroit üzerinde yolculuk yaparak geldi. Murchison meteoriti 100 kilo ağırlığında ve Avustralya’ya 1969 Eylül ayında düştü. İsmini düştüğü bölgeden alır.
Murchison meteoriti üzerinden toplanan birçok örnek Güneş daha ortalarda yokken var olmuş taneciklerden oluşuyor ve bu taneciklerin yaşları Güneş’ten 4 milyon ile 3 milyar yıl daha eski… Güneş 4.6 milyar yıl önce oluştuğuna göre, o zaman bulunan toz şu an bilinen en eski madde.
ISINIP ŞEKİL DEĞİŞTİRMİŞLER
Chicago Üniversitesi’nden Philipp Heck. (Foto: Doğa Müzesi)
Evrende bolca bulunan bu yıldıztozu hiç de olağanüstü bir şey değil, fakat Güneş öncesi oluşmuş bu tanecikler Dünya’da daha önce hiç eşine rastlanmamış bir şey. Chicago Doğal Tarih Müzesi‘nden bu araştırmaya imza atan Philipp Heck’e göre büyük olasılıkla tektonik, volkanlar ve diğer etkenlerle ısınıp şekil değiştirmişler ve Dünya’nın oluşumundan bugüne gelmiş diğer örnekler yok olup gitmişler.
GÜNEŞ ÖNCESİ TANECİKLER 1 MİKRON
Murchison’u üreten asteroite benzer geniş başıboş uzay taşları çok eski yıldızlararası tozları toplayabilir. Fakat dinamik gezegenlerden farklı olarak Murchison’u yaratan asteroit neredeyse hareketsiz bir taş ve Güneş nebulası’ndan ortaya çıktıktan sonra hiç değişmemiş. Bu nedenle de Güneş öncesi taneciklerin pişip başka bir tip minerale dönüşme olasılığı da yok.
Birçok Güneş öncesi tanecik yaklaşık 1 mikron uzunluğunda; hatta daha da küçük olabilir. Fakat bu çalışmada bilimadamlarının inceledikleri tanecikler çok daha büyük; 2 ila 30 mikron uzunluğunda… Phlipp Heck bunların optik mikroskop ile görülebildiklerini söylüyor.
