Hazırlayan: Berna JOLLIFFE
- GÜNEŞ SİSTEMİ 4.6 MİLYAR YAŞINDA
Kütlesinin yüzde 99.86’sını Güneş’e borçlu olan Güneş Sistemi tam 4.6 milyar yaşındadır.
2. GÜNEŞ IŞIĞININ DÜNYA’YA ULAŞMASI 8 DAKİKA SÜRER
Dünya ile Güneş arasındaki mesafe 150 milyon kilometredir. Işık hızındaki (Saniyede 300 bin kilometre) güneş ışınları Dünya’ya 8 dakika 20 saniyede ulaşıyor.
3. GÜNEŞ SİSTEMİ’NİN ÇAPI 2 IŞIK YILIDIR
Işık yılı, ışığın bir yılda dolaştığı mesafedir. Bu da yaklaşık 9.5 milyon milyon kilometredir.
4. GEZEGENLER KAYA VE GAZDAN OLUŞUR
Güneş Sistemi iç ve dış gezegenler diye ikiye ayrılır. İçte halkasız, kayalık bileşimli, az ya da hiç uydusu olmayan 4 gezegen var: Merkür, Venüs, Dünya ve Mars. Dışta ise hidrojen, helyum ve diğer gazlardan oluşan Jüpiter, Satürn, Uranus ve Neptün bulunur.
5. ASTROİTLERİN ÇOĞU MARS’LA JÜPİTER ARASINDADIR
Astroitlerin çoğu, astroit kuşağı denilen 2.7 AU büyüklüğündeki bölgededir. (Bir AU, astronomik birim, Güneş’in merkeziyle Dünya’nın merkezi arasındaki uzaklık olan 149.5 milyon km’dir.) Güneş Sistemi’nin ilk döneminde bu bölgede bir gezegenin oluşması için yeterli maddenin olduğu ancak Jüpiter’in çekim gücünün buna izin vermediği düşünülüyor.
6. “GÜNEŞ’E YAKIN OLAN GEZEGEN DAHA SICAKTIR.” ACABA?
Mantık olarak doğrusu bu olmalı: Sıcağa yakın olan daha sıcak olmalı… Rakamlarla konuşalım. İlk gezegen Merkür’de sıcaklık +427 derece, son gezegen Neptün’de sıcaklık -217 derece… Ama iki istisnaya dikkat çekelim… Venüs, ikinci gezegende sıcaklık +460 derecedir. Nasıl? Çünkü, Venüs’ün kalın karbondioksitli atmosferi sıcaklığı tutar, Merkür’ün ince atmosferi ise Güneş ışınlarını tutamaz. İkinci istisna ise Uranüs, 7’nci gezegen… Neptün’ün Güneş’e uzaklığı 4.5 milyar km’dir; Uranüs’ün Güneş’e uzaklığı ise 2.8 milyar km… Güneş’e 1.7 milyar km daha yakın olan Uranüs’te sıcaklık -223 derecedir. Yani daha uzak olan Neptün’den soğuktur…
7. HER GEZEGENDE 1 YIL FARKLI GEÇER
Güneş’e yakın olan yörüngedeki dönüşünü daha hızlı tamamlar. Dünya’nın Güneş etrafındaki dönüşü 1 yıl, 365 gün 6 saattir. Merkür 88 günde, Neptün 165 yılda tamamlar yörüngedeki dönüşü…
8. KUYRUKLUYILDIZLAR GÜNEŞ SİSTEMİ İÇİNDEDİR
Buz ve tozdan oluşan kuyrukluyıldızlar, Güneş’e yaklaştıkça buharlaşır, ki gökyüzünde kayan yıldız olarak görünür… Kuiper Kuşağı’ndan (30-50 AU uzaklıkta) gelirler…
9. DÜNYA’YA EN YAKIN YILDIZ PROXIMA CENTAURI
Güneş Sistemi dışında Dünya’ya en yakın yıldız, 4.2 ışık yılı uzaklığındaki kızıl cüce olan Proxima Centauri’dir.
10. SAMANYOLU’NDA 100 MİLYAR GÜNEŞ SİSTEMİ VAR
Eski çağlarda evrenin Güneş Sistemi’nden ibaret olduğu düşünülürdü. Bilim devriminin 1543’te başlamasıyla işler değişti… Son 17 yılda yıldızların etrafında dönen 4 bin gezegen keşfedildi. Bilimadamlarına göre de sadece Samanyolu’nda 100 milyar civarında Güneş Sistemi gibi sistemler olduğu düşünülüyor.
Fotoğraflar: Vecteezy
