Daha önceleri Uluslararası Uzay İstasyonu’na giden astronotlar yorucu bir günün ardından dinlenmeye gittiklerinde sadece duvara sabitlenmiş bir dizüstü bilgisayarı gibi birkaç pratik ihtiyacın giderildiği ses yalıtımı olan küçücük bir odada kalıyorlardı. Astronotlar uyumak içinse konforlu bir yatağa değil, iplerle sabitlenmiş bir uyku tulumu içine giriyorlardı. Tabii yerçekimsiz bir ortam olduğu için de yastık kullanılması gerektiği düşünülmüyordu. Madem yerçekimi yok, o zaman kafayı yaslamaya da gerek yok deniliyordu.
Ancak şimdi söz konusu olan en az 1000 günlük bir Mars yolculuğu… NASA’nın (Jet Propulsion Laboratory) JPL bölümünde çalışan Tibor Balint, astronotların stresini azaltacak ve rahat uyumalarını sağlayacak bir yastık üstünde çalıştıklarını açıkladı. Acta Astronautica’da yayınlanan araştırmaya göre, Tibor Balint ve merkezi Londra’da bulunan Kraliyet Sanat Akademisi öğretim üyesi çalışma arkadaşı Chang Hee Lee’nin geliştirdiği bu başlık şeklindeki yastık aynı zamanda da astronotların mahremiyetini sağlayıp onlara evlerindeki ortamı yaratmayı amaçlıyor.
Bu başlığın iç kısmı bir yandan boynu sararak astronotun rahat etmesini sağlarken, içine eklenebilecek mekanizmayla da astronotları günün monotonluğundan ve izole sürdürecekleri hayattan kurtararak çevresiyle etkileşime geçmesini sağlayacak. Nasıl mı? İçine konacak mekanizma sayesinde astronotların rahatlamasını sağlayacak kokular verilebilecek. Ya da yüklenecek sensör ve hoperlörler sayesinde bu başlık astronotun ne zaman uykuya daldığını ne zaman uyanık olduğunu tanımlayabilecek. Böylece, uykuya dalmadan hareketli müzikler çalınıyor olsa bile, bu başlık astronotun uyuduğunu fark edip ona huzur verici müzikler çalabilecek. Her astronotun kendine özel bir başlığı olacak.
“Psikolojik ihtiyaçları önem kazanıyor”
Tibor Balint en az 1000 gün sürecek bu Mars yolculuğunun bir bakıma astronotları kimsesizliğe hapsettiğini, dolayısıyla da psikolojik ihtiyaçlarının son derece önem kazandığını belirtiyor ve ekliyor: “İşte bu yüzden astronotların kendilerini iyi hissemesini sağlayacak tüm psikolojik ihtiyaçları sağlamak için elimizden geleni yapmalıyız. Yoksa insan orda delirir!”
Daha önceki tüm uzay yolculularına bakıldığında hiçbir astronotun yolculuk süresi 3 günden fazla sürmedi. Ayrıca bu yolculukta astronotların uzay gemisinin penceresinden baktıklarında çoğu zaman sadece bir boşluğa bakacakları düşünüldüğünde astronotların uzay gemisinde kendilerini rahat ve güvende hissetmeleri son derece önem kazanıyor.
Ancak şöyle de bir gerçek var: Tibor Balint and Chang Hee Lee’in tasarladıkları bu başlık şeklindeki yastıklar henüz fikir aşamasında… Çünkü NASA içinde bu yastıklara gerek rahatlığı, gerekse güvenliği açısından şüpheyle yaklaşılıyor…
Ancak geçmişteki NASA tarafından astronotlar için üretilen birçok şeyin günlük hayatımızda kullanıldığını düşünürsek, bu yastıklar belki NASA tarafından onaylanmasa bile belki de birkaç sene sonra gündelik hayatımıza girebilir. Belki akıllı evimizde bu başlığı takıp her şeyi kontrol edebiliriz. Kim bilir…
İşte Günlük Hayatımızı Değiştiren Bazı NASA İcatları
- UV filtreli güneş gözlüğü
- Zenginleştirilmiş bebek maması
- Hafızalı köpük
- Şarjlı el süpürgesi
- İtfaiyeciler için koruyucu giysi
- Gıda güvenliği standartları
- Buzlanmayı önleme teknolojisi
- Mayo tasarımı
- Acil durum battaniyesi
FOTOĞRAF: NASA
