Bilimsel geçmişi olmamasına rağmen ABD Başkanı Donald Trump tarafından Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi NASA’nın başına atandığından beri tartışmalara neden olan Jim Bridenstine bir kez daha manşetleri süslüyor. Bu kez de konu, 2006 yılında gezegen statüsünden çıkarılan ve o günden beri ‘cüce gezegen’ olarak lanse edilen Plüton… Geçtiğimiz Ağustos’ta “Bence Plüton gezegen” diyen Jim Bridenstine bu kez sertleşti: “Plüton gezegen olmalı.”
“OKYANUSU VE UYDUSU VAR”
Washington’daki Uluslararası Uzay Kongresi’nde konuşan NASA Başkanı Jim Bridenstine şu tezi savundu: “Size NASA Başkanı olarak burada söylüyorum, Plüton gezegen olmalı. Çünkü yüzeyinin altında okyanus, yüzeyinde organik bileşikler ve kendi uyduları var.”
“O ZAMAN HİÇBİRİ GEZEGEN DEĞİL”
“Tüm bunlar gösteriyor ki, zamanında bilim insanları yanlış değerlendirdi. Bana göre Plüton bir gezegendir. Evet, NASA Başkanı yeniden Plüton’u gezegen ilan etti diye yazabilirsiniz. Ben böyle öğrendim ve buna sadık kalacağım.”
“Diyorlar ki, gezegen bulunduğu yörüngeyi temizlemiş olmalıymış. Bu terimden yola çıkarsak etrafta gezegen kalmaz. Hepsi cüce gezegen olur. Çünkü bulunduğu yörüngesini temizlemiş olan bir gezegen yok.”
PLÜTON NEDİR?
İlk olarak 1930 senesinde Clyde W. Tombaugh tarafından keşfedildi, Güneş Sistemi’nin 9’uncu gezegeni ilan edildi. Güneş Sistemi’nin en dış bölgelerindeki asteroid tabakası olan Kuiper Kuşağı’na oldukça yakındır. Dünya’dan 7.5 milyar kilometre uzaktaki Plüton’un yörüngesi o kadar geniştir ki, keşfedildiği günden bu yana henüz Güneş etrafındaki turunu tamamlamadı! Bu turu, 23 Mart 2178 Pazartesi günü tamamlayacak. Plüton’un 1 yılı yaklaşık olarak 248.09 Dünya yılıdır.
NEDEN ARTIK GEZEGEN DEĞİL?
İki nedeni var: İlki 2005’te Plüton’dan çok az küçük olan Neptün ötesi cisim olan Eris’in keşfi. Bu olayla, Güneş Sistemi’nde bunun gibi daha birçok gök cismi olabileceğinin farkına varıldı.
İkinci neden de Amerikalı astronom Mike Brown… Bu kişi, Eris’in keşfinden 1 yıl sonraki Uluslararası Astronomi Birliği’nin (UAB) zirvesinde Plüton’u gündeme getirdi ve gezegenlikten çıkartılıp, cüce gezegen olarak tanıtılmasına sebep oldu.
GEZEGEN SAYILABİLMESİ İÇİN 3 ŞART
Evrim Ağacı sitesinin Plüton’un gezegenlikten atılmasıyla ilgi yorumuna bakalım:
“Bir gök cisminin gezegen olabilmesi için şu şartlar gerekiyor:
- Güneş’in etrafında dönmesi gerekiyor.
- En azından kabaca küresel olabilecek kadar iri olması gerekiyor.
- Bir gökcisminin gezegen olabilmesi için aynı zamanda kütleçekim kuvveti sayesinde “bulunduğu yörüngeyi temizlemiş olması” gerekiyor. Yani kendi yörüngesini işgal eden hiçbir gök cismi bulunmamalı.
Plüton, ilk iki kuralı sağlasa da, bu kuralı sağlamıyor. En azından yörüngesinin büyük bir kısmında bunu yapamıyor.
Dürüst olalım: Özellikle de üçüncü kural, spesifik olarak Plüton, Eres ve Ceres gibi gök cisimlerini gezegen statüsünden dışarıda bırakmak için koyulmuş vaziyette.”
BAĞLANTILI HABER VE MAKALELER: PLÜTON’UN GİZLİ OKYANUSU
9. GEZEGENİN GERÇEKTEN BİR KARA DELİK OLMASI, EVRENİ ALGILAYIŞIMIZI TAMAMEN DEĞİŞTİREBİLİR
