Mars’ın Ay’ının yörüngesi, Kızıl Gezegen’in etrafında bir zamanlar bir halka olduğuna işaret… Bir uydunun oluşum döngüsü, Mars’ın Ay’ı Deimos’un hafif yana yatık dönüşünü açıklamakta yardımcı olabilir. Mars’ın etrafında dönen iki uydusu var, Phobos ve Deimos. Yıllarca bilim insanları bunların yörüngeye girmiş asteroit veya uzay kayaları olduklarını varsaydılar.
Yeni bir araştırma ise bunun mümkün olmadığını gösterdi. Sadece iki derece de olsa Deimos, Mars ekvatoruna doğru hafif yana yatık ve bu çok küçük ayrıntı yıllardır bilim adamlarının gözünden kaçtı.
DEIMOS’UN SIRRINI PHOBOS ÇÖZDÜ
“Deimos’un dönüşünün Mars’ın ekvatoru ile düz olmaması önemli görülmüyordu ve kimse bunu açıklamaya çalışmanın gerekliliğini bile görmedi” diyen Matija Cuk, SETI Enstitüsü’nde yaptıkları çalışmalar sonrasında yayınladığı bu araştırma sonuçlarını şöyle anlattı: “Ama yepyeni ve büyük bir fikre sahip olunca bu duruma yeni gözlerle baktık, Deimos’un orbitsel eğimi de böylece büyük sırrını ortaya çıkardı.”
SPACEMAG TÜRKİYE’Yİ TAKİP ETMEK İÇİN TIKLAYIN: LinkedIN, FACEBOOK, PİNTEREST
Sır ise Phobos’un hareketlerine bakarken ortaya çıktı. Phobos yörüngede Mars yüzeyine daha yakın döndüğünden ve yavaşça gezegene doğru dönerek hareket ettiğinden sonuçta Phobos Mars’a o kadar yaklaşacak ki kendinden daha büyük gezegenin yerçekim kuvveti uyduyu parçalara ayıracak- bu parçalar da bir halka oluşturacak.
Araştırmaya katkıda bulunan diğer bilim insanları da Phobos’un geleceğinin bir sefere mahsus bir olay olmadığını, aksine uydu parçalandıktan sonra bu parçaların başka bir uydu oluşturacağını açıkladılar. Bu sadece Phobos’a mahsus bir şey değil, Mars’ın tarihinde birçok kere karşılaşılmış bir olay. Bu parçalanıp başka uydulara dönüşüm de Deimos’un yörüngesel eğiliminin nasıl oluştuğunu açıklayabilir.
SETI Enstitüsü açıklamasında şöyle devam etti: “Bu devresel Marslı Ay teorisinin Deimos’un eğilimini mümkün yapan unsuru şu: yeni doğan bir uydu hem halkadan hem de Mars’tan uzaklaşırdı…Mars ile yaşadığı yerçekimsel etkileşimden dolayı Phobos’un içe doğru helezonundan ters yöne doğru.”
DİNOZOR DÖNEMİNDE OLUŞTU
Halkaların hemen dışında dışa doğru göç eden bir uydu yörüngesel rezonansla karşılaşır, bu arada Deimos’un yörünge dönüş süresi diğer Ay’dan 3 kat fazladır, dışa doğru hareket eden bir Ay’ın Deimos’a büyük bir etkide bulunmuş olmasının mümkün olduğunu söyleyebiliriz ve bu da demek oluyor ki, Mars’ın iç Ay’ı dışarı doğru iten bir halkası vardı.
SPACEMAG TÜRKİYE’Yİ TAKİP ETMEK İÇİN TIKLAYIN: TWİTTER, instagram, YOUTUBE
Bu teorik dışa dönük hareket eden uydu çok büyük bir hacme sahipti, Phobos’tan 20 kat daha büyük, iki jenerasyon daha yaşlı, yani iki kere parçalanıp yeniden gelişmiş bir Ay. İkinci gelişiminde de Phobos’a şekil verdi. Phobos’un yaşı bu teoriye destek veriyor. Deimos milyarlarca yıl önce, Phobos ise sadece 200 milyon yıl önce oluştu- bu da dinozorların Dünya’da dolaştığı döneme denk geliyor.
JAPONLAR PHOBOS’A GİDECEK
Şimdiye kadar hiçbir uzay aracı bu uydulara jeolojik teorileri test için yaklaşmadı, ama bu çok yakında değişebilir. Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) 2024’te Phobos’a yönelik bir görev planlıyor. Görevin adı Mars’lı Ay’ları Araştırma (MMX).
Her şey yolunda giderse, MMX Phobos’tan örnek toplayacak ve aldığı örnekle Dünya’ya dönecek.
Araştırma, Amerikan Astronomi Derneği’nin 3 Haziran’a kadar süren sanal toplantısında sunuldu. Çalışmanın yazılı bir kopyası da Astrophysical Journal Letters’da yayınlanmak üzere kabul edildi.
BAĞLANTILI HABER VE MAKALELER: MARS’IN UYDUSUNUN EN NET FOTOSU
