MARS’TA KIŞ NASIL OLUR? İŞTE FOTOĞRAFLAR

Bu yıl Dünya ve Kızıl Gezegen Mars için önemli bir yıl olacak. Çünkü yazın Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi NASA’nın Cape Canaveral’den Mars 2020 gezgin robotu fırlatılacak. Hoş, araç Şubat 2021’de Mars’a inecek ama olsun, biz Mars’ın tadını çıkartalım…

Başka bir gezegen de olsa aslında Mars’ın, Dünya ile çok ortak noktası var. Kızıl Gezegen’ın kuzey ve güney kutuplarında kışın oluşan, yazın eriyen buzul parçaları bulunuyor. Mars’ın da kendine özgü hava durumu ve mevsimleri var. 

BİR BAŞKADIR MARS’IN KIŞLARI!

12 Ağustos 2005’te fırlatılan, Mars’ın yörüngesinden Kızıl Gezegen’i görüntüleyen Mars Yörünge Kaşifi (Mars Reconnaissance) adlı uzay sondasındaki HiRise kamera bakın Mars kışlarıyla ilgili ne fotoğraflar çekti…

Mikroskoba baktığınızda görülen ‘sahne’lerden biri mi sandınız? Değil… Bu, Mars zemininde oluşan bir görüntü… Yer: Güney Kutbu… Donmuş karbon dioksitli buzul örtüsü… Yazın eriyor… Yazın eriyen karbon dioksit yüzeyin altında kara bir görüntü bırakıyor.

Fotoğrafın ölçeğinden bu kum tepelerinin büyüklüğünü anlamanız mümkün değil. Anlatalım: Tepeler arasında zerre gibi görünenler aslında dev kayalar!

Mars’ın kuzey yarımküresi… Kum tepeleri kışın işte böyle ışıldıyor. Koyu kum, eski volkanik dönemlerden kalma bazalt… Kızıl toprağın arasındaki beyaz yerler ise buz örtüsü… Yazın bu örtü buharlaşıp uçuyor.

Yer Mars olunca, garip görüntülere rastlamak mümkün… ‘Kara deliğe giriş’ hissi verse de, fotoğrafta görülen kum tepelerinin üzerindeki Mars tozuyla birleşmiş donmuş karbon dioksit. Buz örtüsü buharlaştıkça alttaki kara kum ortaya çıkıyor.

Dünya’nın dört bir yerinde bu görüntüyü görebilirsiniz… Bunlar sel yatakları… (Sel yatağı: yarı kurak ya da çöllük alanlarda rastlanan, mevsimlik ya da düzensiz yağışlar sırasında birdenbire dolup taşan kuru akarsu yatağı.) Bu Mars fotoğrafında, nehir şekli donmuş hatlar görüyorsunuz.

Binlerce kış ve yazın ardından oluşan görüntü… Yer donup eridikçe, peysaj değişiyor. Güney yarımküreden bir görüntü…