Hazırlayan: Burcu ERGÜL
Yıllardır konuşulan bir konudur “medyanın geleceği”. Nereye gittiği tartışılır, gelişen sosyal medya platformcılarının gazeteciliği bitireceği öne sürülür, yazılı basının 10 yıl sonra ortadan kalkacağı iddia edilir. Kimileri de elbette tüm bunlara itiraz ederek gazeteciliğin asla bitmeyeceğinin altını çizer. Ve yıllardır süren bu tartışma, sosyal medya devi Facebook’un yeni hamlesiyle yeniden alevlenecek gibi görünüyor. Çünkü Facebook, her gün platformlarında öne çıkardığı haberleri seçmek için sadece kendi algoritma sistemine dayanmak yerine artık gazeteci ekibi kullanmaya karar verdi!
DOĞRU HABER İÇİN FACEBOOK !
Sosyal medya devi Facebook’un “en doğru haberlerin” öne çıkarıldığından emin olmak için işin kaynağına, yani gazetecilere yönelme kararı birçok kesimi son derece memnun etti. Facebook artık işe alacağı küçük bir gazeteci ekibi ile “en doğru ve önemli haberlerin öne çıkarıldığından” emin olacak. Geçtiğimiz günlerde Facebook tarafından yapılan bu gazeteci işe alma planı açıklaması üzerine birçok analist, medyanın geleceğini tartışma masasına yatırdı. Tüm dünya genelinde yayıncı kuruluşların kapandığı, onlarca gazetecinin işsiz kaldığı bir dönemde gelen bu hamlenin son derece pozitif olduğunu kabul etmekle birlikte; medyanın geleceğinde uzun vadede çok büyük bir değişiklik olmayacağı kanısı ağır basıyor. En azından şimdilik.
‘NEWS TAB TEORİDE POZİTİF GELİŞME’
Sosyal medya devi Facebook, “news tab” adı altında oluşturulan bölümde haberleri yayımlayacak. Bu bölüm de kullanıcıların kendi yakınları ve arkadaşlarının yani bağlantılarının yüklediği içeriklerden ayrı bir başlık altında görüntülenecek. Böylece haber akışı için bir anlamda ayrı bir “kanal” açılmış olacak. Konuyla ilgili tartışmalara katılan Delaware Üniversitesi İletişim Fakültesi profesörlerinden Danna Young şöyle konuştu: “Teoride bu son derece pozitif bir gelişme. Çok da umut vaat edici. Ancak büyük bir değişim de gerçekleştirmeyecek. Çünkü zaten birçok kullanıcı da kendi yükledikleri post’larda haberleri benzer şekillerde diğerlerine ulaştırıyor. Haber içeriklerine göndermelerde bulunuyorlar.”
FB: “HEDEFİMİZ MEDYA KURULUŞU OLMAK DEĞİL”
Sosyal medya devi Facebook’un işe alacağı gazeteciler dünya gündemini haber sitelerinden takip edecek, başlıkları ve içerikleri değiştirmeden, herhangi bir içerik yazmadan aynen kendi kanallarından yayına aktaracak. Bu ayrıntı önemli. Çünkü Fecabook, bu gelişme üzerine yaşanan tartışmalarda dile geldiği üzere “bir medya kuruluşu olmayı hedeflemediklerinin” altını çiziyor. Bu yeni açılacak “news tab” bölümü insan moderatörler kullanılarak hazırlanmış ilk haber içeriği olacak. Çünkü geçtiğimiz yıl yaşanan bir skandalda Facebook çalışanları, muhafazakar kaygılar nedeniyle birçok haberi örtmek ya da görmezden gelmekle suçlanmıştı.
YAZILI BASINA CİDDİ YATIRIM YAPTILAR
Yeni sistemde ise gazeteci ekip tarafından önerilecek içerikler “top stories” olarak öne çıkacak ancak Facebook’un algoritmaları, kullanıcının ilgi alanları ya da daha önce ziyaret ettiği sayfaların içerikleri doğrultusunda kişiselleştirilmiş içerikler sunmaya da devam edecek. Facebook’un Haber Ortaklıkları Bölüm Başkanı Campbell Brown, “Hedefimiz kişiselleştirilmiş, aynı zamanda kişilerin ilgi alanlarını tam tutturacak hizmet sunmak” derken, tartışmaların da ardı arkası geliyor elbette. Örneğin bazı kesimler Facebook’un geleneksel ve yerel medya kuruluşlarına verdiği desteği “emeklerinden maddi olarak faydalanmakla” suçluyor. İnternet yayını yapan mecralar, bu alandaki reklam pastasının önemli bölümünü elinde tutarken, basılı yayınların internet siteleri ise kendilerine pay bulmakta zorlanıyor. Basılı medyanın gücünü arttırmak için Facebook, geçtiğimiz ocak ayında alınan bir kararla üç yıl içerisinde yerel haber kuruluşlarına 300 milyon dolar yatırım yapacağını açıklamıştı. Aralarında AFP gibi dünya haber ajansı devlerinden birinin de bulunduğu bazı kuruluşlarla ortaklık yapması, bazı yayıncılarla da özel içerik üretimi için sözleşme imzalaması gazetecilik alanında Facebook’un yaptığı önemli yatırımlar arasında geliyor.
ABD’DE ÇALIŞAN GAZETECİ SAYISI %17 DÜŞTÜ
Ancak dünyanın birçok yerinde olduğu gibi ABD’de de internet medyacılığı, kullanıcıların habere ulaşma kaynağı olmak açısından basılı medyanın hızla önüne geçiyor. Yerel ve bölgesel gazeteciliğin son derece güçlü ve yoğun olduğu ABD’de son 15 yılda 2 bin gazetenin kapanması da kötü gidişatın en korkutucu sinyallerinin başında geliyor. 2008-2018 yılları arasında ABD’deki gazetelerde çalışan gazetecilerin oranı yüzde 47 azaldı. Hal böyleyken Facebook’un medyaya, özellikle de yerel gazetelere yatırım yapması hem takdirleri topluyor hem de şüpheleri beraberinde getiriyor.
“FACEBOOK GAZETECİLİK KURULUŞU DEĞİL”
Medya bölümü öğrencileri “Facebook bir gazetecilik kuruluşu değil. Etik ve net gazeteciliğe bakışları nasıl olabilir?” diyerek eleştirilerini dile getirirken, dijital sektörün aktörleri de endişeli.
FOTOĞRAF: FACEBOOK
