BİLİM KURGU ALT TÜRLERİNE GİRİŞ: … PUNK 101
Bilim Kurgu ile haşır neşir olanlar ve özellikle bilimkurgu temalı oyun oynayan bir çok kişi, bir yerlerde Steampunk, Cyberpunk ve buna benzer sonu punk ile biten tabirleri duymuştur.
Peki nedir bu …punk, niye bu kadar çok tabir var? Bilim kurgu dediğin zaten kendisi bir türü tanımlamıyor mu diye soran arkadaşlar için aslında konunun göründüğünden çok daha derin olduğunu söylemem lazım.
Bilim kurguya konu olacak unsurların hayal gücü ile sınırlı olması nedeniyle ortaya çıkan eserlerde bir o kadar farklı evrenlerlerde geçmektedir. Bu evrenleri tanımlayan bir sürü punk tabiri olsa da ben burada ana akım olanlarına örnekleriyle yer vermek istiyorum.
CYBERPUNK
Punkların en popüleri desem abartmış olmam herhalde. Cyberpunk terimi 1983 tarihinde Bruce Bethke’nin aynı isimli kısa hikayesinde kullanılmasıyla ortaya çıkmış; William Gibson’ın kült eseri Neuromancer ile patlama yapmıştır.
Cyberpunk evrenini oluşturan olmazsa olmaz birkaç unsur vardır. Bunları, karanlık gelecek distopyası, suç ve suçlular, yüksek teknoloji cihazlar, mega şirketler, geliştirilmiş insanlar, yapay zeka (genelde kötü niyetli), hackerlar olarak kabaca sınıflandırabiliriz.
Tabii materyal bu kadar değerlendirmeye müsait olunca ne Japonlar, ne Hollywood, ne de edebiyatçılar rahat durmayıp ortaya birbirinden farklı ve çok çeşitli eserler çıkarmışlar. Aşağıdaki örneklere göz attığınızda Cyberpunk terimi kafanızda daha iyi yer edecektir.
Filmler, dizi ve animelerden örnek vermek gerekirse: Matrix üçlemesi, Blade Runner, Battle Angel Alita, Johnny Mnemonic, Upgrade, Altered Carbon, Ghost in the Shell, Akira, Metropolis’i saymak şimdilik yeterli olacaktır.
Oyunlarda ise Cyberpunk 2077, System Shock, Deus Ex bu türün güzel örneklerindendir.
STEAMPUNK
Sıra geldi arkalardan gelip ikinci sıraya oturan ve hatta Cyberpunk ile popularitesi başabaş olan Steampunk’a. Cyberpunk genelde karanlık bir geleceği ele alsa da, Steampunk ise bir o kadar retro, nostaljik, genelde arka planında Viktoryan dönemi İngiltere’si (1830 – 1900 yılları arası dönem) veya Vahşi Batı’yı konu alan teknolojinin buhar makinesi odaklı olduğu bir evreni anlatır.
Bu evrenin temsilcisi olan yazılı ve görsel eserler: Back to the Future Part: 3, Dishonored, Love, Death & Robots– İyi Avlar, Wild Wild West, Carnival Row’u örnek verebiliriz.
DİESELPUNK
Popülerlik olarak Steam ve Cyberpunk’ın gerisine düşsede Dieselpunk’a değinmek lazım. Genelde Birinci Dünya Savaşı (1914-1919) döneminden 1950’lere kadar olan dönemde geçer. Buhar makinelerinin yerini bir sonraki teknoloji evresi olan dizel motorlar almıştır. Yine ilgili dönemin moda ve dönemsel koşulları evrenin temelini oluşturmaktadır.
Açıkçası bu evren ile ilgili diğerleri kadar örnek aklıma gelmese de kısaca şu örnekleri verebiliriz: Mad Max, Yürüyen Kentler, Bioshock, Sky Captain and The World of Tomorrow.
ATOMPUNK
En güzel alt türlerden birisidir. 1945 -1965 arası dönemde geçmekte, soğuk savaş, uzay yarışı, casusluk ve nükleer savaş dönemin arka planını oluşturmaktadır.
Bu türün güzel örnekleri: Fallout, S.T.A.L.K.E.R, James Bond’dur. (Sean Connery Dönemi)
Umarım sizlerin kafasında alt türler ile ilgili bir resim çizebilmişimdir. Ben her ne kadar temel türleri saymış olsam da aşağıda genel kabul görmüş punk alt türlerinin isimlerini bulabilirsiniz.
PUNK TÜRLERİ
1) Gelecekle İlgili Olan Türler
1.1 Biopunk
1.2 Nanopunk
1.3 Cyberpunk
1.4 Postcyberpunk
2) Retrofuturistik Türler
2.1 Steampunk
2.2 Dieselpunk
3) Diğer Bilim Kurgu Temalı türler:
3.1 Stonepunk
3.2 Sandalpunk
3.3 Clockpunk
3.4 Rococopunk
3.5 Raypunk
3.6 Nowpunk
3.7 Decopunk
3.8 Atompunk
3.9 Steelpunk
3.10 Cyberprep
4) Fantastik Kurgu İle İlgili Olan Türler:
4.1 Elfpunk
4.2 Mythpunk
4.3 Swordpunk
Sağlıcakla Kalın…
Fotoğraflar: Facebook, Wikipedi
BAĞLANTILI HABERLER: MEHMET AÇAR’DAN KAÇAMAK NOTU: 5/10
